Najważniejsze zmiany w rządowym projekcie ustawy o OZE przed skierowaniem jej do Sejmu Latem ubiegłego roku, po przerwaniu drugiej tury aukcji na energię z OZE, ME wystąpiło o notyfikację projektu obecnej nowelizacji ustawy o OZE (pre-notyfikacja) i 13 grudnia uzyskało wstępną akceptację dla szeregu propozycji, uznanych przez KE za zgodne z zasadami pomocy publicznej. Podobnie jak wcześniej (w przypadku MG), w zgłoszonym do notyfikacji pierwotnym projekcie nowelizacji ustawy o OZE, propozycje legislacyjne w zakresie promocji OZE nie były wygórowane i nie wychodziły znacząco poza ogólne, ustalone dla dopuszczalnego także bez notyfikacji minimum pomocy publicznej dla OZE (trudności w notyfikacji rosną wraz z większym wsparciem OZE lub partykularyzmami). Propozycje te dotyczyły w szczególności nowych zasad wsparcia dla mniejszych źródeł wodnych i biogazowych (taryfy FiT i FiP) oraz zatwierdzenia wcześniejszych zmian w ustawie. KE w swojej decyzji (SG-Grcffe(20 17)D/19933) nie notyfikowała całości przedstawionych przez ME instrumentów, w tym z poprzedniej nowelizacji ustawy z lipca 2016 r. Nie notyfikowano np. mechanizmu rozliczeń dla prosumentów, wsparcia dla instalacji hybrydowych, koncepcji klastrów energetycznych i biomasy lokalnej, zasad obowiązkowego odbierania oferowanego ciepła wytwarzanego z OZE, ale też niektórych rozwiązań uchwalonych jeszcze w 2015 r. Notyfikacji nie uzyskały np. przepisy dotyczące mechanizmu obowiązkowego odbierania energii elektrycznej z mikroinstalacji należących do firm po średniej cenie rynkowej za ostatni kwartał oraz aukcje dla instalacji zmodernizowanych. Notyfikację przeszły przepisy dotyczące mechanizmu wsparcia taryfami gwarantowanymi oraz zmiany "koszyków" w systemie aukcyjnym. W obecnej wersji projektu nowelizacji pojawiły się też przepisy (zmiany), które oficjalnie nie były przedmiotem notyfikacji, konsultacji i uzgodnień, a mają wpływ na opłacalność inwestowania w OZE.  Mechanizm wsparcia taryfami gwarantowanymi (FiT) i tzw. premium (FiP) obejmuje (tak jak w pierwotnej wersji projektu) jedynie elektrownie wodne i biogazownie o mocy zainstalowanej mniejszej niż 0,5 MW (FiT) oraz źródła o mocy 0,5–1,0 MW (tary FiP). Zmienione (poprawione) zostały zasady wynagradzania. Maksymalną intensywność Najważniejsze zmiany w rządowym projekcie ustawy o OZE przed skierowaniem jej do Sejmu Opinia Instytutu Energetyki Odnawialnej pomocy ustalano na poziomie 90% (w pierwotnej wersji 80%) nowej ceny referencyjnej – 630 zł/MWh dla energetyki wodnej i 550 zł/MWh dla biogazu. Choć ME zakłada zbudowanie w tym systemie do 2020 r. ledwie 35 MW nowych mocy w małych elektrowniach wodnych (co i tak wydaje się nazbyt ambitnym, jak na realia i procedury inwestycyjne) oraz 40 MW nowych biogazowni, to mechanizm będzie zasadniczo służył wybiórczemu przeprowadzaniu ("migracji") istniejących instalacji OZE z systemu świadectw pochodzenia do systemu aukcyjnego ze stałą ceną. Głównym powodem małej skuteczności proponowanego rozwiązania jest skierowanie instrumentów wyłącznie dla wybranych technologii o technicznie ograniczonych odnawialnych zasobach energii i ograniczonego potencjału gospodarczego, a wykluczenie z prawa do korzystania z instrumentu tych, które mogłyby być stosowane znacznie bardziej powszechnie, np. fotowoltaiki, ale także systemów mikrokogeneracyjnych na biomasę oraz małych wiatraków. Pomimo rozwinięcia skomplikowanego instrumentarium legislacyjnego w zakresie małych instalacji OZE, przyrost produkcji energii z OZE z tego powodu w 2020 r. (okres rozliczenia się Polski z zobowiązań) będzie znikomy. Aukcje OZE Pozytywnie należy ocenić zmiany zaproponowane przez ME w strukturze koszyków aukcyjnych, w tym wyeliminowanie koszyków luźno związanych z OZE: "termiczne przekształcanie odpadów" (przy okazji dokonano kontrowersyjnych z mian w d efinicji b iomasy) o raz " klastry" (tu są proponowane rozwiązania zastępcze, wymagające wszczęcia kolejnej procedury notyfikacji). ME wycofuje się z koszyka, w którym źródło zaliczane do OZE miało mieć emisję CO2 poniżej 100 g na kWh i p racować powyżej 3504 godzin na rok (dotychczas pod tą brzmiącą jak "technologicznie neutralna" nazwą kryła się energetyka wodna, ale pewności, co ustawodawca miał na myśli, nie było).  Ostatecznie zaproponowano 5 koszyków aukcyjnych (zamiast dotychczasowych 7). Tabela na stronie obok pozwala na porównanie dotychczasowej struktur koszyków aukcyjnych (ciemniejsze pole) z proponowaną nową. Odpowiednie wolumeny, przeliczone w przybliżonym na nowe moce zainstalowane, proponowane w nowych koszykach, przedstawiają się jak poniżej:  • nr 1 (310 MW, w tym 50 MW dla źródeł < 1MW), • nr 2 (110 MW, w tym 50 MW dla źródeł < 1 MW), • nr 3 (160 MW, w tym 60 MW dla źródeł < 1 MW), • nr 4 (1870 MW, w tym 870 MW dla źródeł <1MW), • nr 5 (200 MW, w tym 20 MW d la źródeł <1 MW)1 Prosumenci Według pierwotnej koncepcji legislacyjnej, nowelizacja miała nie dotyczyć prosumentów. Nie ma też na ten temat informacji w uzasadnieniu i ocenie skutków projektu nowelizacji. Ale w obecnej propozycji pojawiła się dość istotna zmiana – wprowadzono opodatkowanie VAT energii elektrycznej do sieci, a także pobieranie tej energii z sieci przez prosumentów, właścicieli mikroinstalacji (art. 4) oraz właścicieli małych instalacji (art. 92). Opodatkowanie pogorszy sytuacje prosumentów, którym w nowelizacji z 2016 r. zaoferowano mało korzystne rozwiązanie w postaci opustów.    Elektrownie wiatrowe Ważna wydaje się proponowana data wejścia w życie przepisów zmieniających definicje elektrowni wiatrowej jako budowli w rozumieniu Prawa budowlanego, w efekcie której ma dokonać się powrót do zasad opodatkowania sprzed daty wejścia w życie ustawy o realizacji inwestycji w zakresie inwestycji wiatrowych, co oznacza zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości do części budowlanej (bez wirnika, gondoli i systemu sterowania). Przepis ten ma wejść w życie w dniu następnym po dniu ogłoszenia, ale z mocą od 1.01.2018 (oczekiwana ulga dla wytwórców energii z OZE i problem budżetowy do rozwiązania dla samorządów). Potrzebna jest dywersyfikacja OZE i preferowanie mniejszych źródeł, a także rozwiązań systemowych (nie tylko pojedynczych technologii) o stabilizującej funkcji w systemie energetycznym oraz tworzenie miksu energetycznego o wysokim stopniu wykorzystania mocy i dyspozycyjności. Trzeba też jednak brać pod uwagę, że źródła obecnie preferowane cenami referencyjnymi są droższe (wpływ na ceny energii) i niestety mają ograniczony potencjał (mała skuteczność w realizacji zobowiązań Polski w zakresie OZE). Patrząc na ceny referencyjne i trendy w ich ustalaniu, odpowiedzialności ustawodawcy w tych kluczowych dla ustawy o OZE obszarach interwencji nie widać.  Terminy Jeżeli dalsze prace legislacyjne będą przebiegały w zwykłym trybie, można oczekiwać uchwalenia ustawy, a następnie jej podpisania przez Prezydenta w czerwcu/lipcu br. Przepisy ustawy (z wyjątkiem zmian w definicji biomasy o czym dalej) mają wejść w życie 14 dni od daty ogłoszenia. Jest zatem realna szansa na przeprowadzenie przez URE aukcji w III (najpóźniej IV) kw. br.  Podsumowanie z punktu widzenia inwestora Najważniejsze zadanie, jakie stoi przed Sejmem, to poszerzenie katalogu technologii OZE mogących korzystać z taryf FiT, gdyż ma tu miejsce ewidentna dyskryminacja części inwestorów i odbywa się ona kosztem odbiorców energii. Weryfikacji wymagają też niektóre ceny referencyjne dla systemu aukcyjnego. Przepisy dają nadmierną swobodę politykom w realizacji partykularnych celów (obdzielania apanażami grup interesów) i stawiają za mało wymagań w zakresie ich monitorowania, kontroli i informacji publicznej. IEO podtrzymuje wcześniejszą opinię, że konieczny jest niezależny audyt prawny i całościowy przegląd merytoryczny całej u stawy celem p rzywrócenia w n iej logiki i ładu. Aukcje w 2018 r. są kluczowe dla realnego wzmocnienia szans na wypełnienie przez Polskę zobowiązań w zakresie OZE i uzyskania szeregu innych korzyści gospodarczych z tego tytułu. Wymaga to olbrzymiej mobilizacji potencjału inwestycyjnego polskiej branży energii elektrycznej z OZE. Są też zagrożenia. Możliwa słaba podaż projektów w aukcji '2018, brak wpisanego do ustawy, zapowiadanego planu aukcji na kolejne trzy lata i "majstrowanie" przy definicji biomasy (wchodzącej w życie w styczniu 2020 r.) mogą oznaczać szaleńczy zamysł i pomóc politykom uzasadnić podjęcie (iście szaleńczej) decyzji o masowym powrocie współspalania biomasy z węglem w elektrowniach systemowych w 2020 r. Odbiorców energii kosztować będzie tyle samo (przemysł drzewny znacznie więcej), ale taki nakład nigdy się nie zwróci. A po 2020 r. wszyscy solidarnie za tak nierozważny krok dostaliby – w ramach "Pakietu zimowego UE" – dodatkowy rachunek na spłacenie "renty zacofania".    << powrót