Wpływ jakości wykonanej instalacji wentylacyjnej na problemy codziennego używania System wentylacyjny to układ, który składa się z centrali wentylacyjnej (rekuperatora), kanałów wentylacyjnych służących rozprowadzeniu powietrza po pomieszczeniach, ale również – co ważne – z elementów regulacyjnych oraz "zakończeń instalacji", czyli kratek wentylacyjnych, anemostatów itp. Dobrze skonfigurowany układ zapewni zdrowy komfort, doskonałą jakość powietrza oraz niewielkie koszty związane z działaniem rekuperacji.  Często zapomina się niestety, że aby rekuperacja służyła nam przez długie lata, należy układ odpowiednio zabezpieczyć.  Oczywiście sam rekuperator posiada wbudowane zabezpieczenia, jak np. funkcje autodiagnostyki, na bieżąco badające stan poszczególnych podzespołów w centralach wentylacyjnych Komfovent.  Przepustnice powietrza na czerpni i wyrzutni – niedoceniany element instalacji.  Bardzo często zapomina się o dodatkowych przepustnicach odcinających, bez których rekuperator jest niedostatecznie zabezpieczony. Warto rozróżnić w tym miejscu kilka przykładowych scenariuszy.  Scenariusz 1: Centrala wentylacyjna z wbudowaną (bądź kanałową) nagrzewnicą wodną.  W tym przypadku absolutnie niezbędne jest stosowanie przepustnicy powietrza co najmniej na czerpni powietrza.  Ponadto przepustnice powinny być wyposażone w siłownik z automatyczną sprężyną powrotną. Z jakiego powodu? Otóż element ten jest ostatnim stopniem zabezpieczenia nagrzewnicy wodnej przed przemarznięciem w przypadku jakiejkolwiek awarii na obiekcie, szczególnie przy braku zasilania.  Ukryta w siłowniku sprężyna sprawia, iż przepustnica samoczynnie zamknie się, odcinając dopływ zimnego, zewnętrznego powietrza. To z kolei sprawi, że nagrzewnica nie zamarznie przez nieco dłuższy czas, co pozwoli nam na podjęcie odpowiednich działań zabezpieczających (np. spuszczenie wody z instalacji). Warto mieć też na uwadze, że w przypadku centrali wentylacyjnej z nagrzewnicą wodną zastosowanie przepustnicy z siłownikiem ze sprężyną powrotną jest niezbędne, aby utrzymać gwarancję na urządzenie.  Scenariusz 2: Centrala wentylacyjna bez wodnej nagrzewnicy powietrza.  Jak już wiadomo, przepustnica z siłownikiem ze sprężyną powrotną jest elementem niezbędnym w przypadku układu z wodną nagrzewnicą powietrza. Co jednak, jeśli nie mamy tego typu wymiennika?  W takim przypadku zastosowanie przepustnicy powietrza jest dobrowolne. Niemniej doświadczenie pokazuje, iż warto podjąć się montażu tego elementu, mimo iż nie jest on formalnie wymagany.  Jak widać na przedstawionym zdjęciu, mamy do czynienia z wyłączoną centralą wentylacyjną w okresie zimowym. Dla zobrazowania procesów, które zachodzą wewnątrz rekuperatora, otwarte zostały klapy rewizyjne. Widać wtedy wyraźnie, jak powietrze wentylacyjne przelatuje kanałem czerpnym do wewnątrz centrali wentylacyjnej, a co za tym idzie i do pomieszczeń. Należy pamiętać, że w tym przypadku wentylatory rekuperatora nie pracują, a przedstawiony efekt wynika wyłącznie z przepływu grawitacyjnego. Wymuszony jest on różnicą temperatury powietrza zewnętrznego i w pomieszczeniu. Nietrudno wyobrazić sobie, że gdyby drzwi centrali wentylacyjnej były zamknięte, ciąg ten przetłoczyłby powietrze również do pomieszczeń, co z kolei znacząco pogarsza komfort w pomieszczeniach, a jest to najmniejszy z powstałych w ten sposób problemów.  Znacznie bardziej niebezpieczne jest wykroplenie wilgoci wewnątrz rekuperatora, szczególnie w okolicach elektroniki. Może to doprowadzić do zwarcia i spalenia się podzespołów rekuperatora, co powoduje konieczność dokonania bardzo drogich napraw.  Izolacja termiczna instalacji – sama przepustnica to nie wszystko.  Wykroplenie wilgoci w kanałach wentylacyjnych może stanowić znaczący problem dla centrali wentylacyjnej.  Oczywiście, centrale wentylacyjne Komfovent są zabezpieczone termiczne, tak aby zminimalizować ryzyko wykroplenia. Wszystko za sprawą izolacji obudowy urządzenia, wykonanej w znakomitej większości z wełny mineralnej o grubości 50 mm. Zabezpieczenie takie sprawia, że podczas normalnej pracy urządzenia nie dochodzi do wykroplenia wilgoci na wewnętrznej stronie obudowy. Urządzenie i elektronika są więc zabezpieczone. Warunkiem jest poprawnie wykonana instalacja. W tym miejscu wyróżnić należy dwa przypadki.  Najmniejszy problem stanowi centrala wentylacyjna z obrotowym wymiennikiem odzysku ciepła. Wytrącona na poszczególnych warstwach wymiennika wilgoć, ze względu na pracę rotora (obracający się bęben wymiennika obrotowego), zostaje częściowo zawracana z powrotem do pomieszczeń, dzięki czemu komfort przebywających w nich osób jest wyższy. Powietrze nie jest tak osuszone, nie czujemy wobec tego podrażnienia gardła i błon śluzowych. Brak wykroplenia kondensatu przy wymienniku obrotowym sprawia, że nie ma również konieczności wykonywania dodatkowej instalacji odprowadzenia kondensatu.  Zupełnie inaczej działa centrala wentylacyjna z przeciwprądowym wymiennikiem odzysku ciepła. O ile sama zasada działania jest podobna (ciepłe powietrze z pomieszczeń ogrzewa powietrze świeże), o tyle sposób, w jaki rekuperator realizuje ten proces, jest zupełnie inny. W tym wypadku nie mamy do czynienia z ruchomym bębnem rotora. Poszczególne płyty wymiennika są nieruchome. Charakteryzują się też bardzo dużą powierzchnią, co bezpośrednio wpływa na sprawność odzysku ciepła sięgającą nawet 95-96%. Wysoka sprawność odzysku, będąca niewątpliwie zaletą rekuperatora, może być jego największą wadą. Warto pamiętać, że podana wartość jest chwilowa. Rekuperator uzyska nawet 95 proc. sprawności, ale spowoduje to, iż jego płyty bardzo szybko się wychłodzą. Dodając do tego efekt wykroplenia kondensatu, woda może zamienić się w lód, co zablokuje przepływ powietrza przez rekuperator. Zjawisko to zależne jest oczywiście od parametrów powietrza, jednak ryzyko przemarznięcia pojawia się już przy temperaturze ok. -5oC. Naturalnie zjawisko to jest niekorzystne, centrala wentylacyjna powinna być jednak w odpowiedni sposób zabezpieczona. Najpopularniejszą metodą jest wstawienie do rekuperatora wstępnej nagrzewnicy powietrza, która ma za zadanie tak podgrzać powietrze, aby zminimalizować ryzyko przemarznięcia. Nagrzewnica wstępna stosowana przy wymiennikach przeciwprądowych oznacza dodatkowe zużycie energii – po prostu rachunki za prąd stają się przez to wyższe w porównaniu do urządzeń z wymiennikiem obrotowym. Pamiętajmy także, że skropliny z centrali wentylacyjnej z wymiennikiem przeciwprądowym należy odprowadzić do kanalizacji za pomocą syfonu. Jego brak może także sprawić, że zalana zostanie elektronika urządzenia, powodując znaczące szkody. Bywa, iż pomija się fakt, że zabezpieczenie samego rekuperatora to nie wszystko – ponadto odpowiedzialnym za ten fakt jest bezpośrednio producent, a nie inwestor czy instalator. Kanały wentylacyjne to już jednak zupełnie inna historia. Tu odpowiedzialność spoczywa na instalatorze, który powinien zadbać o ich odpowiednią izolację. Najważniejszym powodem jest oczywiście oszczędność pieniędzy. Brak izolacji kanałów sprawia, że powietrze przed dotarciem do rekuperatora może się ochłodzić na tyle, że stracimy znaczącą część sprawności odzysku ciepła. To z kolei może rodzić inne problemy – niewystarczająca moc nagrzewnicy (a więc zbyt niska temperatura nawiewu), większy niż w przypadku zaizolowanych kanałów hałas oraz ponownie ryzyko pojawienia się wilgoci zarówno na zewnętrznej, jak i wewnętrznej powierzchni kanałów wentylacyjnych. To natomiast sprawia, że powiększa się ryzyko wystąpienia korozji, ale również, co gorsza, sprzyja rozwojowi bakterii i grzybów. Stanowi to bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia, nie należy więc bagatelizować kwestii odpowiedniego zaizolowania kanałów wentylacyjnych. Zwiększony hałas – co może być powodem Częstym problemem towarzyszącym wentylacji mechanicznej jest zwiększony poziom hałasu. Dlatego tak istotne jest stosowanie tłumików akustycznych. Zakładając, że nasza instalacja wewnętrzna wykonana jest zgodnie ze sztuką, co może być powodem zwiększonego hałasu? Każda centrala wentylacyjna powinna być wyposażona w tłumik akustyczny od strony pomieszczeń. Nawet najlepiej rozprowadzona instalacja, przewymiarowana centrala wentylacyjna, odpowiednia izolacja itd. nie ochronią nas od hałasu. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, iż czerpnia powietrza powinna mieć co najmniej o jedną wielkość większą średnicę w stosunku do kanałów wentylacyjnych. To zagwarantuje odpowiednio niską prędkość powietrza (wzrost prędkości powoduje zwiększony hałas). Doświadczenie pokazuje również, że z biegiem czasu czerpnia powietrza może zostać zablokowana przez liście oraz innego typu zabrudzenia, przez które efektywna powierzchnia znacząco zmniejsza się, rosną natomiast opory, więc wentylatory pracują głośniej. W krytycznych przypadkach zdarzało się, że w czerpni powietrza ptaki budują gniazda, co, mimo iż wydaje się zabawne, stanowi spore zagrożenie. Aby rozwiązać powyższe problemy, należy oczywiście dokładnie oczyścić element instalacji, co przełoży się bezpośrednio na hałas. Ostatnim elementem, który może powodować ponadnormatywny hałas, jest filtr powietrza. Z biegiem czasu staje się on coraz brudniejszy, a co za tym idzie generuje większe opory, które pokonać muszą wentylatory. Regularna wymiana filtrów powietrza, mimo że jest często traktowana jako zło konieczne, jest bardzo istotna dla sprawnego i cichego działania rekuperatora. Większość producentów określa, że takiej wymiany należy dokonywać co najmniej dwa razy do roku – przed i po sezonie grzewczym. Jednak w bardziej zabrudzonych okolicach (pobliska droga gruntowa, z której mocno się kurzy, gęsty las z roślinami, które mocno pylą, pobliskie fabryki czy duży ruch uliczny) okazać się może, że wymiana filtrów powinna być częstsza. Działanie to zdecydowanie poprawi komfort akustyczny urządzenia. Mając na uwadze koszt samego rekuperatora, wynoszący od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, dodatkowy koszt przepustnicy (od kilkudziesięciu do kilkuset złotych), tłumików akustycznych czy izolacji kanałów wentylacyjnych wydaje się znikomy. Zastosowanie takiego zabezpieczenia zagwarantuje jednak dłuższą żywotność rekuperatora i pozwoli spać spokojnie nawet w przypadku braku prądu. << powrót